نویسندگان: ابراهیم خادمی ، پارمیس نوائی، پریوش دیوسالار مهاجر

چکیده :

  موضوع این مقاله در باره نگرش دانش آموزان نخبه ریاضی به تحصیلات عالی قبل و بعد از ورود به دانشگاه و بر اساس آماری که از دانشجویان سال اول رشته های فنی و مهندسی دانشگاه های تهران گرفته شده شکل گرفته است.این دانشجویان به سوالاتی در مورد وضعیت تحصیلی شان در دانشگاه وتفاوت آن با دبیرستان و اینکه آیا رشته تحصیلی انتخابی آنان با روحیاتشان سازگار است؟ آیا آزمون سراسری سنجش مناسبی برای توانمندی های آنان می باشد؟شیوه ارائه دروس وارزشیابی  در دانشگاه چه تاثیری در افت تحصیلی برخی از دانشجویان دارد؟آیا بی انگیزه بودن، مشکلات اقتصادی ، خانوادگی دانشجویان تاثیری درافت تحصیلی، اهداف شغلی و اجتماعی آنان دارد؟ ودر نهایت کدام وزارتخانه ، سازمان یا نهاد اجتماعی می تواند در رفع این مشکل موثرتر باشد؟   

واژگان کلیدی : استراتژی – افت تحصیلی- استانداردهای جهانی – هماهنگی

 مقدمه :

در هفتادمین سال تأسیس دانشگاه تهران جهت هم اندیشی و تبادل نظر با دبیران ریاضی کشور سمینار یکروزه ای در تاریخ 28 تیرماه 85 در پردیس دانشکده های فنی دانشگاه تهران به همت مسؤلین محترم آن دانشگاه برگزار شد.که اولین همایش دانشگاه تهران در مورد این موضوع بود وانتظار این است  نتایج قابل قبول وملموسی برای آموزش عالی در رشته های مهندسی کشورداشته باشد.هر کشوری یا مجموعه ای نیازمند یک استراتژی است که  همه واحدها، برنامه ها و سیاستهای خود را طبق آن راستا تنظیم و تبیین می کند و مهم ترین بخش این برنامه ها، تربیت نیروی انسانی است.یعنی افراد باید در راستای اهداف آن جامعه تربیت شوند.همچنین می دانیم مهم ترین عامل توسعه یک کشورازلحاظ علمی و صنعتی نیروهای تربیت شده درعلوم ریاضی و مهندسی هستند که زمینه پیشرفت آن ملت را پی ریزی می نمایند.پس باید زیرساختها آماده شده وامید به آینده و شغل در این رشته ها را بیشتر نمود.     

 متن اصلی :

بهترین دانش آموزان جوامع مختلف متقاضی ورود به رشته های ریاضی و مهندسی هستند و در حوزه های اداری کشورشان  نقش بسیار روشن و شفافی  دارند .پس باید بین مدرسه و دانشگاه  ارتباط تنگاتنگی وجود داشته باشد. نه اینکه دانشگاه و مدرسه مانند دو دنیای متفاوت کار خود را انجام دهند و به یکدیگر کاری نداشته باشند .درحالی که باید ماتریسی فکر کردیعنی واحدهای زیربط با هم هماهنگی و سازگاری و همیاری داشته باشند .می دانیم میزان آموزش و کیفیت کار دبیرستانها در سطح کشور متفاوت است به همین دلیل رویکردها متفاوت می گردد و دانش آموزان نباید برای ورود به دانشگاه مانند آرش کمانگیر ، پس از رها کردن تیر انرژی شان تمام شده وبعد از ورود به دانشگاه با افت تحصیلی مواجه گردند،زیرا آنها باید در دانشگاهها آموزشهای فراوانی ببینند تا استانداردهای جهانی رعایت گرددپس  باید قبل از ورود به دانشگاه همه چیز را از هر نظر مورد بررسی قرار داده و بدانند که چرا وبه چه دلیل رشته ای  را برای تحصیل انتخاب می کنند؟ نه اینکه  پس از یک یا دو سال بعد از ورود به دانشگاه به صرافت این بیفتند که رشته انتخابی اشان مورد علاقه اشان نبوده و راه پس و پیش نداشته باشند و افتان و خیزان به راه خود خسته وار ادامه دهند چون این وضع به هیچ وجه قابل قبول  نیست. باید سعی کنیم که با واحدهای صنعتی، پژوهشی و تحقیقاتی ارتباط پیدا کنیم وبرنامه ریزی مناسب را انجام داده تا شاهد تغییرات مناسبی که باعث بیشرفت هر جه بیشتر می گردد باشیم. البته دانشگاهها امروز دستشان در مورد رشته های مختلف باز شده و خوشبختانه می توانند رشته های جدید و متفاوتی را معرفی کرده و گرایشها و رشته های جدیدی ایجاد کنند.درنتیجه در دروس دخل و تصرف داشته باشند و این باید با هماهنگی آموزش و پرورش و دبیرستانها باشد.پس باید سعی گردد که استعدادهای فرزندان این مرز و بوم تا حد زیادی شناخته شده تا افرادی که وارد دانشگاه  ها می شوند با دوگانگی مواجه نگردند.

یکی از دروس مهمی  که معضلات را برطرف می کند درس ریاضی است.خیلی از دانشجویان ما نمی دانند که چرا باید اینقدر ریاضی بخوانند و چرا این درس خیلی مهم است؟آنها کمتر از خواندن ریاضی لذت می برند پس باید ریاضیات ملموس تر و کاربردی تر تفهیم شود چون هیچ حرکت مهندسی بدون تفکر و علم ریاضی نمی تواند شکل گیرد،حتی امروز میدانیم که  اقتصاد یکی از رشته هایی است که از ریاضیات حداکثر را می برد و در ادبیات فارسی نیز می توان از تفکر استفاده ریاضی استفاده کرد چون شعر و ادبیات در سایه ریاضی بهتر می تواند شکل گیرد.البته در این سمینار یک بررسی آماری که قبلاً انجام شده بود مطرح شد و پاسخ دانشجویان دانشکده های فنی دانشگاه تهران به این پرسشها مورد بررسی قرار گرفت.این پرسشنامه ها و پاسخ دانشجویان در زیر آورده شده است.

پرسش ها وپاسخ ها

1-وضعیت تحصیلی خود را در دانشگاه نسبت به دبیرستان چگونه ارزیابی می کنید؟.

 2-فکر می کنید رشته تحصیلی شما مناسب توانمندیها و روحیات فردی شما است؟

 3- فکر می کنید زمانی که برای ورود به دانشگاه انتخاب رشته کردیدآگاهی کافی از رشته های مختلف مهندسی داشته اید؟   

 4- فکر می کنید کنکور شیوه مناسبی برای سنجش توانمندیهای شما و کلیه شرکت کنندگان بوده است؟

5- آیا شیوه ارائه دروس دانشگاه را عامل مؤثری در افت تحصیلی برخی از دانشجویان می دانید؟

 6- آیا شیوه ارزیابی در دانشگاه را عامل مؤثری در افت تحصیلی برخی از دانشجویان می دانید؟

7- آیا "بی انگیزه بودن "دانشجویان و تصور اینکه تحصیل در دانشگاه نخواهد توانست به آنها در  دستیابی  به اهداف  شغلی  و اجتماعی شان کمک کند را عامل مؤثری در افت  تحصیلی برخی از دانشجویان می دانید؟

 8- آیا مشکلات اقتصادی را عامل مؤثر در افت تحصیلی برخی از دانشجویان می دانید؟

9- آیا مشکلات خانوادگی را عامل مؤثر در افت تحصیلی برخی از دانشجویان می دانید؟

 10-در مجموع فکر می کنید کدامیک از مجموعه های ذیل بهتر می توانند مشکل افت تحصیلی دانشجویان در دانشگاهها را مورد بررسی قرار داده و زمینه های رفع آن را فراهم کنند؟

نتیجه گیری وارائه راهکارهای مناسب:

با توجه به موضوعات بررسی شده طبق جداول بالا بخصوص جدول شماره 10 مشخص شد که دانشجویان فنی و مهندسی دانشگاه هایی که به این پرسش ها پاسخ داده اند ، دانشگاه ها را در این امر مهم مسئول می دانند پس دست اندرکاران امر آموزش و پرورش و آموزش عالی باید به این موضوعات توجه فرمایند و مشکلات را مورد بررسی قرار داده و زمینه های رفع معضلات را فراهم نمایند .به نظر می رسد راهکارهای زیر میتواند مناسب باشد.

- طرح سؤالهایی در مورد نگرش دانش آموزان نخبه ریاضی به تحصیلات عالی قبل و بعد از ورود به دانشگاه ها در زمینه ریاضیات.

- فکر کردن و یافتن راه حل و استمرار برنامه هایی از این قبیل برای بهبود معضل موجود در جامعه

- نوشتن برنامه هایی برای دبیرستانها درباره معیارهای موجود در جامعه ودادن فرصت تفکر و جستجو به دانش آموزان درباره آنها و استفاده  دبیران کارآزموده ی رشته های مختلف، از علم ریاضی .

- از بین بردن مطالب کلیشه ای و غیر فعال آموزشی که فعلاً در دبیرستانها مرسوم است.

- ارتباط بین المللی دانشگاهها و مدارس و امکان اخذ بورسهای تحصیلی در دانشگاههای بالاتر

- ارتباط دانشگاه و مدرسه با صنعت و ایجاد زمینه کاریابی بعد از پایان تحصیلات

- بحث ، پژوهش و گردآوری یک سری از دستاوردها توسط خود دانش آموزان برای یادگیری و تفهیم بهتر مطالب.

- دعوت از مسؤلین آموزش و پرورش در همه همایشهایی مانند همایش فوق الذکر

- جشنواره خلاقانه تدریس برای ایجاد تفکر مناسب و یاددهی بهترآن به معلمان برای بروز کردن مطالبی که تدریس می کنند.

- جدا نکردن دانش آموزان  نخبه از دانش آموزان عادی ،زیرا قدرت تفکر و تعامل و تقابل اکتسابی است و باعث می گردد که دانش آموزان عادی ریاضی ، بهتر فکر کنندو بهتر آموزش ببینند و روش تجزیه و تحلیل و فکر کردن را بهتر یاد بگیرند.

- بهتر است برای همسان سازی نحوه تدریس در دانشگاهها و مدارس وهمکاری بین اساتید و معلمان ،سمینارهاو کارگاههایی با همکاری این دو وزارتخانه برگزار گردد تا آموزش لازم و کافی صورت گیرد.

- و.................

 منابع: 1- سایت دانشگاه تهران 2- سایت پردیس دانشگاه تهران 3- سایت دانشگاه های فنی و مهندسی دانشگاه های تهران 4- گزارش کنفرانس پردیس دانشگاه تهران 5- سمینار یک روزه پردیس دانشگاه تهران